سیستم‌ بای‌پس در فیلتراسیون

در سیستم‌های مرتبط با سیالات مانند مدارهای هیدرولیک، مدارهای روان‌کاری، سیستم‌های آبیاری و تجهیزات گازرسانی، رسیدن سیال به تجهیزات مورداستفاده مهم‌ترین رکن کار به شمار می‌رود. فیلترهای به‌کار رفته در این سیستم‌ها ممکن است دچار گرفتگی یا مشکلات دیگری شده و به هر دلیلی از کار بیفتند. در صورت گرفتگی فیلتر، سیال امکان عبور از آن را نخواهد داشت. نشانه این وضعیت، افزایش میزان اختلاف فشار بین جریان ورودی و خروجی فیلتر به بیش از حد مجاز است. در چنین حالتی، دو انتخاب ممکن خواهد بود:

  • اجازه قطع شدن جریان
  • فراهم کردن مسیر جایگزین برای عبور سیال بطور موقت

در حالت اول، جریان سیال تا زمان تعویض فیلتر به کلی قطع شده و سیال به تجهیزات نخواهد رسید. در حالت دوم، سیال تا زمان تعویض فیلتر با دور زدن آن بصورت تصفیه‌نشده به تجهیزات خواهد رسید.

انتخاب بین این دوحالت، به نوع و شرایط سیستم و تجهیزات مورد استفاده بستگی دارد. عبور سیال فیلتر نشده ممکن است به سیستم خسارات و صدماتی وارد کند. در عین حال، قطع ناگهانی جریان سیال نیز ممکن است خسارات و حوادثی را در پی داشته باشد. در طراحی سیستم‌های مرتبط با سیالات، تشخیص نیاز به استفاده از سیستم بای‌پس باید با توجه به این موارد انجام شود. برای مثال در تجهیزات روان‌کاری، رسیدن روغن به تجهیزات –حتی بصورت فیلتر نشده– مطلوب‌تر از نرسیدن روغن است. همینطور در جک‌ها و بالابرهای هیدرولیکی زیر بار و در حال کار، توقف سیستم بر اثر قطع جریان روغن ممکن باعث بروز حادثه شود. در چنین وضعیتی که قطع جریان سیال احیاناً باعث ایجاد اختلال در سیستم شود، مسیر اصلی فیلتر موقتاً قطع شده و تا زمان تعویض فیلتر از مسیر جایگزین استفاده می‌شود. به چنین مسیری «مسیر بای‌پس» (Bypass) گفته می‌شود. فعال شدن مسیر جایگزین معمولا توسط «شیر بای‌پس» انجام می‌شود. در صورت گرفتگی فیلتر و ایجاد اختلاف فشار بیش از میزان مجاز در مسیر جریان سیال قبل و بعد از فیلتر، این شیر بصورت خودکار، سیال را به مسیر جایگزین هدایت می‌کند. شیر بای‌پس ممکن است بصورت جدا از فیلتر، روی محفظه (هوزینگ) فیلتر یا در خود فیلتر نصب شده باشد.

مسیر جایگزین در مدار سیال
مسیر جایگزین در مدار سیال

مسیر سمت راست در شکل، فاقد سیستم بای‌پس بوده و در صورت بروز اختلاف فشار بیش از حد مجاز، جریان سیال عملاً متوقف می‌شود. درنتیجه سیال تصفیه نشده وارد سیستم نخواهد شد و دستگاه نیز متوقف می‌شود. درحالی که در مسیر سمت چپ به علت وجود سیستم بای‌پس، جریان سیال همچنان برقرار می‌ماند. در مدت کار مدار در این وضعیت تا زمان تعویض فیلتر، سیال موجود در سیستم از فیلتر عبور نکرده و فاقد فیلتراسیون مناسب خواهد بود. در هر دو حالت توصیه می‌شود تنها به وجود فشارسنج بسنده نشود و جهت جلوگیری از آسیب به تجهیزات، از سیستم هشدار استفاده شود تا اپراتور دستگاه به‌سرعت متوجه وجود اختلاف فشار غیرمجاز در مدار شود.

تمام حقوق این مطلب متعلق به شرکت صنعتی لادن قزوین بوده و استفاده از آن تنها با ذکر منبع مجاز است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *