چاپ شده در مجله جولا (نشریه تخصصی انجمن علمی دانشکده مهندسی نساجی دانشگاه امیر کبیر)
بخش نخست این مقاله پیش از این در سایت منتشر شد. بخش بعدی شنبه آینده منتشر خواهد شد.
نقش منسوجات در فیلتراسیون
منسوجات مورد استفاده در فیلترها می‌توانند بی بافت، منسوج بافته تاری-پودی یا حلقوی باشند. فیلترهای که به صورت خرده فروشی عرضه می‌شوند، درصد کمی از تمام فیلترهای مورد استفاده را شامل می‌شوند و از این نوع فیلترها میتوان به محصولاتی نظیر فیلترهای آب خانگی، فیلترهای جاروبرقی، فیلترهای اتومبیل و غیره اشاره کرد
قسمت اعظم فیلترهای تولید شده در بخش صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. وسعت دامنه استفاده از فیلترها تقریباً به اندازه تمامی موارد مصرفی موجود در صنایع مختلف است. از این رو پلیمرهای جدید به محض تجاری شدن در راستای بهبود بازدهی و تاثیر فیلتراسیون مورد استفاده قرار می‌گیرند.
با رشد تکنولوژی‌ها و مصارف فیلتراسیون و جداسازی نیاز به مدیای فیلتر پیچیده‌تر و تخصصی‌تر نیز بیشتر می‌شود. با افزایش این پیچیدگی و تخصص نیاز به آموزش بیشتر در زمینه الیاف مختلف، پلیمرها، نخ‌ها، منسوجات بی بافت و بافته شده مختلف برای استفاده در صنایع فیلتراسیون ایجاد می‌شود.
محرک‌های تقاضا
محرک‌های تقاضا برای بازار فیلتراسیون در مقایسه با مصارف سنتی منسوجات مانند بازار پوشاک که تنها محرک آن نوع انتخاب مشتری بوده است، بسیار هوشیارانه‌تر است. برای مثال فیلتراسیون هوا، یک بازار صنعتی است که محرک‌های آن موارد زیر است:
- ملاحظات محیط‌زیستی و سلامت
- مقررات محیط کار و ساختمان‌ها
- توافقات محیط کار بین کارفرما و اتحادیه
- امنیت و سلامت شغلی
- ترس از بازرس‌های قضایی، مراکز بیمه و حقوق‌دان‌ها
در ادامه مثال‌های دیگری درباره تاثیر این محرک‌ها آورده می‌شود:
۱-معادن ذغال
یک مثال بارز در استرالیا، فیلتراسیون در معادن ذغال است. امروزه سرطان‌زا بودن ذرات دیزل اثبات شده است، بنابراین فیلتراسیون برای ایجاد هوای تمیز و شرایط کاری در معادن ذغال ضروری است. براین اساس استفاده از این فیلترها در تمامی تجهیزاتی که در محیط‌های بسته با سوخت دیزل کار می‌کنند، اجباری شده است. گزارش شده است که فیلترهای مورد استفاده در کامیون‌هایی که در معادن تردد می‌کنند، بدون درنظرگرفتن مقدار استفاده از وسیله باید هرروز تعویض شوند. فیلتر باید دارای محافظ اضافه باشد و در دمای کمتر از ˚۹۶۰ غیرقابل‌اشتعال باشد و بتواند شرایط انفجاری در معادن ذغال سنگ را تحمل کرده، ذرات خطرناک دارای اندازه کمتر از ۰٫۳ میکرون را جذب کنند. تصویر زیر، مثال‌هایی از فیلترهای مورد استفاده در چنین مصارفی را نشان می‌دهند.
براساس موارد مذکور، انتخاب لیف و ساختار فیلتر در کارایی فیلتر بسیار پراهمیت است. یک شرکت در ملبورن، تخمین زده است که سالانه ۷ میلیون متر فیلتر تنها برای مصرف در معادن لازم است
۲-سازمان نساجی و پوشاک اروپا (Euratex)
در ژوئن سال ۲۰۰۹، ارائه‌ای توسط دیک هندریکس رییس شورای قانونگذاری یوراتکس در کنفرانس Techtextil جایگاه‌های آینده تکنولوژی اروپا درزمینه منسوجات و پوشاک را بیان کرد. این استراتژی شامل توسعه شرکت‌های صنعتی و انجمن‌های تحقیق و آموزش مربوط به آن‌ها، نمایندگان بخش‌های صنعتی و علمی و مقامات عمومی بود. در اصل این استراتژی، یک قرارداد مهم برای بخش‌های مهم مربوط به منسوجات و الیاف برای اطمینان از ایجاد صنعت رقابتی به نفع رشد اقتصادی شغلی و توسعه پایدار در اروپا است.
در یک اقدام جامع برای حفظ صنعت فیلتراسیون در اروپا، مسئولان اروپایی یک خط مشی تکنولوژی به نام کلینتک (Cleantec) را ایجاد کردند. دلیل این امر این بود که انجمن اروپا وظیفه ای برای تمیز خالص و سالم نگهداشتن هوا و آب برای انجمن‌های اروپایی برای خود قائل بود. هندریکس درباره این وظیفه می‌گوید که چنین فرآیندی نمی‌تواند برای کشورهای دیگر تخصیص داده شود. بنابر این معاهده، سیاست‌های آینده دولت از ادامه این صنعت در اروپا اطمینان حاصل خواهد کرد.
طراحی محصول و نیازهای استاندارد امنیتی برای محصولات خاص و امنیت محیط زیستی و شغلی و قانونگذاری سلامت برای تاثیرات فرآیندها بر محیط زیست و کارگران، سبب گشته است که دامنه وسیعی از مقررات برای این محصولات تنظیم شوند. این مقررات در اروپا وضع شده‌اند و بنابراین منطقی است که دانش و محصولات مرتبط با فیلتراسیون نیز در اروپا ایجاد شود.